Op 6 oktober gingen Esmiralda en ik samen met onze (ex-)leerkrachten Grieks in de Vooruit in Gent naar Bêt Noir kijken. Deze moderne bewerking van het Oedipus-verhaal van Sophocles (496 v.C.-406 v.C) is gebaseerd op een tekst van Jan Decorte uit 1999 en werd door choreograaf Wim Vandekeybus in een nieuw kleedje gestoken. Het werd een spektakel vol dans, muziek en toneel.
“In gebalde zinnen waar de emotie van af spat, reduceert hij de tekst tot de essentie... De potigheid en driftigheid van Decortes taal is haast de literaire variant van Vandekeybus’ explosieve danstaal.”
Want ook in de dans van Wim Vandekeybus hoeven niet veel tierlantijntjes, maar overheersen krachtige, hevige bewegingen. Waarmee ik niet wil zeggen dat wat die dansers doen, simpel is, integendeel. Ik heb nog nooit zo’n energie, zo’n acrobatitsche dans gezien. “Je kunt, als toeschouwer, haast de wind voelen. Zo snel rennen Wim Vandekeybus’ dansers over de scène en maken ze en passant een elegante buiteling in de lucht. Ze vliegen vervolgens over een collega die languit op de grond ligt. Dan duiken ze in het publiek en veren als heuse stuiterballen weer op van tussen de verbaasde toeschouwers.” Vliegend, buitelend, springend... overdonderden de dansers het publiek. Wij zaten op de tweede rij – de eerste rij was verstandig genoeg leeg gelaten – en dat maakte alles nog zoveel indrukwekkender.
“Het podium is ‘slechts’ een verzameling van functionele attributen: de leegte om in te rennen, de hoge panelen rond de liveband om te beklimmen, net als de bijna zaalhoge schijf (hoe leg je dit elegant uit?) met horizontale elastieken waarover plastic linten gedrapeerd hangen. Nu eens verschuilen de dansers zich erachter, dan weer hangen ze er meters boven de grond aan vast.”
Het was ook een simpel decor, dat toch ook bijdroeg aan de indrukwekkende vertoning. Het podium werd optimaal benut, de dansers toonden ons elk hoekje. Die schijf was inderdaad een vreemd element, wel mooi, maar ook wij geraakten er niet helemaal wijs uit wat het precies voorstelde.
Dat is meteen ook één van de (weinige) minpunten; niet alleen de vreemde schijf, maar ook enkele van de personages waren niet meteen duidelijk. Later las ik op internet wie de twee mannen waren (Guy Dermul en Willy Thomas als de slaaf en blinde ziener Teiresias; we bekeken wel de trailer en luisterden naar de radioreportage, maar de bespreking had ik nog niet gelezen), maar het kleinere meisje, dat vooral aan de zijde van de ziener te zien was, kunnen we nog steeds niet benoemen. Het stoorde mij wel een beetje dat ik daarom niet altijd goed kon volgen, maar voor de rest vertolkte iedereen zijn rol wel met volle overtuiging en glans, en was het niet echt een probleem.
Een tweede punt, dat ook in de recensies wordt aangehaald, is het danstalent van de acteurs, en het acteertalent van de dansers. “De tempowisselingen tussen dans en vertelling voelen soms stroef aan, net als de pogingen om de dansers te laten acteren en de acteurs te laten dansen.” Het is een riskante onderneming, die al eens minder goed liep dan wanneer iedereen zijn eigen ding deed.
Het enige ‘slechte’ in de voorstelling, vond ik de expliciete seks en naaktheid. Roland Van Campenhout mag dan een geweldig muzikant zijn, niemand heeft er behoefte aan hem in onderbroek op het podium te zien, in een stuntelige poging zijn vrouw te bezwangeren. Ook de manier waarop de ziener omging met het meisje, of wanneer Oedipus’ kinderen rond hem komen hangen in één of ander vreemd ritueel tussen vader en kinderen/ broers en zussen waren nogal chockerend. En ook de blote borst van Iocaste, die, per ongeluk of niet, af en toe tevoorschijn floepte, had verder niets met het verhaal te maken. Ten slotte ben ik absoluut tegen het gebruik van rauw vlees op het podium.
Het was echt een voorstelling die ontroerde, soms chockeerde, maar vooral de hele tijd boeide, of het nu met dans, toneel of muziek was. Het gevoel van de tragedie, de pure wanhoop en ellende van Oedipus werden perfect overgebracht en deden mij nog lang nadenken.http://www.knack.be/opinie/recensies/els-van-steenberghe/theater-oedipus-bet-noir-kvs-en-ultima-vez/opinie-1195107368584.htm
http://vooruit.be/nl/event/2737
http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/mediatheek/nieuws/cultuurenmedia/1.1117453
http://www.youtube.com/watch?v=RGOYEpzJd60&noredirect=1
